Šta su izazovi i problemi mladih u Modriči?

O izazovima sa kojima se susreću mladi u Modriči govori istraživanje koje je Institut za razvoj mladih KULT proveo u saradnji sa Opštinom Modriča, koje je obuhvatilo 277  mladih u dobi od 15 do 30 godina. Fokus grupa održana sa mladima bila je također prilika da se detaljnije razgovara o utvrđenim potrebama mladih i bolje razumije položaj u kojem se nalaze. Rezultati istraživanja i potrebe mladih koje se tiču obrazovanja, rada i zapošljavanja, zdravstvene zaštite, socijalne brige, kulture i sporta, aktivizma mladih te sigurnosti predstavljene su kroz Analizu položaja i potreba mladih opštine Modriča.

Istraživanje i analizirani rezultati položaja i potreba mladih, koje je na terenu proveo Institut za razvoj mladih KULT, polazište je u procesu izrade omladinske politike kojim je Opština Modriča potvrdila posvećenost poboljšanju položaja mladih na svome području.

Iz analize, koja predstavlja osnovu za izradu strateškog dokumenta za mlade, izdvajamo nekoliko zanimljivih podataka:

• U opštini Modriča, kao i u drugim mjestima broj učenika u osnovnim i srednjim školama kao i broj studenata se smanjuje, no kada je u pitanju upis djece u prvi razred osnovne škole, u Modriči kontinuirano u posljednje četiri godine raste broj prvačića. U školskoj 2019/2020. bilo je 166 prvačića, a u 2022/2023. upisano je 187 djece, odnosno, više za 12,6%. Ako se pogleda Republika Srpska, u istom periodu broj učenika upisanih u prvi razred bio je manji za oko 2,4%.
• Iako Opština dodjeljuje stipendije za srednje i visokoškolsko obrazovanje, tek 3,6% ispitanika se izjasnilo da primaju stipendiju. Istovremeno od daljnjeg obrazovanja je zbog finansijskih razloga odustalo 13% ispitanih mladih u Modriči.
• Kvaliteta praktične nastave je jedan od elemenata koji mladi ocjenjuju kada promišljaju o obrazovanju no 35,7% mladih u Modriči istaklo je da tokom školovanja nisu imali praktičnu nastavu što je utjecalo da 62,1% ispitanih ocijeni da im obrazovanje koje su završili nije nikako ili vrlo malo koristilo prilikom zaposlenja u struci, dok je 58,2% ispitanih procijenilo da im nije pomoglo ni u daljem školovanju.
• Zaposlenost u opštini Modriča bilježi pad, iako se istovremeno u RS-u bilježi porast zaposlenih. Gotovo polovica anketiranih mladih, njih 49,5% su nezaposleni, a 17,8% ispitanika koji imaju posao radi “na crno“ odnosno bez ugovora sa poslodavcem. Dobra je vijest da 42,8% zaposlenih mladih u Modriči imaju ugovor o radu na neodređen period. Skoro pola ispitanika, njih 46,9% smatra da je najbolje raditi u vlastitoj firmi i 44,8% bi bili voljni pokrenuti vlastiti biznis ali nisu u prilici. Da bi bili uspješni poduzetnici mladima u Modriči potrebna je finansijska ali i mentorska podrška, biznis edukacije, pravna pomoć te pomoć u povezivanju sa tržištem i kupcima.
• Većina mladih u Modriči živi sa svojim roditeljima. Prema rezultatima istraživanja, u ovoj bh. opštini 59,6% mladih živi u stanu/kući koji je u vlasništvu njihovih roditelja. Tek 10,8% Modričana žive u stanu koji je u njihovom vlasništvu ili vlasništvu njihovog bračnog partnera. Kućnom budžetu redovno doprinosi 40,1% mladih, 17,3% mladih doprinose povremeno, a 40,1% mladih ne doprinosi nikako. Finansijsku situaciju u svom domaćinstvu, najviše mladih (46,2%), ocjenjuje kao prilično dobru a veoma dobra je kod 11,9% ispitanika. Skoro trećina ispitanih (29,6% ) finansijsku situaciju svoje porodice ocjenjuje kao lošu i veoma lošu.
• Mladi u Modriči nisu posebno skloni redovnim sistematskim zdravstvenim pregledima pa je tako sistematski pregled u posljednjoj godini dana obavilo tek njih 48%. Najčešće, u 57% slučajeva, sistematski pregled mladi obavljaju zbog posla i polaganja vozačkog ispita dok je 11,4% ispitanika sistematski uradilo zbog bavljenja sportom. 11,9% mladih kaže kako su samoinicijativno uradili sistematski jer su se željeli pregledati, a zbog zdravstvenih problema i na preporuku ljekara sistematski je obavilo 10,3% ispitanika.
• Modriča je poznata kao grad sporta i dvije trećine mladih se bavi sportom ili rekreativnim aktivnostima povremeno ili redovno, no 33,3% mladih je neaktivno. U ovoj kategoriji dominiraju djevojke i mlade žene kojih je 60,4% u ovoj grupi.
• Mladi Modriče žele vidjeti veću podršku lokalnih vlasti kulturnim i sportskim događanjima kako bi se stvorila dinamičnija i poticajnija kulturna i sportska scena. Takođe,  podržavaju i cijene napore vlasti da se obogati društveni život koncerima i predstavama kao i književnim i umjetničkim večerima te  preporučuju da se više promovišu kulturni sadržaji koji se održavaju u Modriči.
• Mladi u Modriči se najčešće informiraju putem interneta i televizije. Svakodnevno internet portale prati 63,2% mladih, a televiziju 23,5%. Radio svaki dan sluša 22,4% mladih u Modriči. Od društvenih mreža koje koriste mladi  dominira Instagram, koji svaki dan koristi 81,6% mladih. Youtube na dnevnoj bazi koristi njih 72,6%, Facebook 57%, TikTok 50,5%, a Snapchat 49,1% mladih.
• Mladi Modriče su dosta mobilni i putuju i u inostranstvo, najčešće turistički ili u posjetu rodbini. Putuje se tokom ekskurzija, u ljetnoj školi boravilo je 6,5% mladih, na studijska putovanja išlo je 5,1% ispitanika, u školu u prirodi išlo je 4% mladih, a  u volonterskim i drugim kampovima boravilo je 10,5% Modričana.
• Iako se mladi Modriče često i rado druže, članstvo mladih u organizacijama civilnog društva i njihov aktivizam je na veoma niskom nivou. Mladi u najvećoj mjeri nisu članovi organizacija, odnosno, njih 79,1% kaže da nije član niti jedne organizacije. Ukoliko su članovi nekih organizacija, onda su to najčešće omladinske organizacije (11,9%), političke stranke (6,9%), ili organizacije koje se bave ljudskim pravima ili humanitarnom pomoći (2,9%).

Za više informacija o položaju i potrebama mladih pogledajte Analizu položaja i potreba mladih opštine Modriča

Zakon o omladinskom organizovanju Republike Srpske obavezuje sve nivoe vlasti entiteta da definiraju,  usvoje i provode omladinsku politiku kao strategiju koju društvena zajednica preduzima u cilju poboljšanja statusa mladih. Opština Modriča  jedna je od institucija vlasti koja je prepoznala potrebu za izradom strateškog dokumenta i rješavanje problema mladih kroz realizacju ciljeva i posebnih programima iz svih oblasti od interesa i značaja za mlade.

Proces izrade strateškog dokumenta za mlade na području opštine Modriča vodi Koordinaciono i radno tijelo za izradu omladinske politike u saradnji sa Institutom za razvoj mladih KULT.