U Bosni i Hercegovini zakonska regulativa u oblasti obrazovanja odraslih nije ujednačena. U Republici Srpskoj ona postoji još od 2008. g., kada je usvojen Zakon o obrazovanju odraslih RS, a čije su izmjene i dopune stupile na snagu 2012. g. Osim Zakona i niza pravilnika koji reguliraju ovu oblast značajan doprinos razvoju obrazovanja odraslih doprinijelo je i osnivanje Zavoda za obrazovanje odraslih RS 2010. g. S druge strane u FBiH tek su u proteklom periodu učinjeni određeni pomaci usvajanjem Zakona o obrazovanju odraslih Unsko-sanskog kantona i radom na zakonu o obrazovanju odraslih Kantona Sarajevo, čije usvajanje se očekuje uskoro. Imajući u vidu da je obrazovanje u kantonalnoj nadležnosti, svaki bi kanton trebao usvojiti ovaj zakon ponaosob. Postojanje barem okvirnog zakona na nivou FBiH rezultiralo bi donošenjem iste ili slične legislative na nivou kantona čime bi se izbjegla mogućnost da se iste stvari rješavaju na različite načine, a naročito u pogledu programa i institucija koje djeluju u ovom obrazovnom sektoru.
U smislu ove oblasti odraslim osobama smatraju se zapravo oni koji su stariji od 15 godina, a koji nisu završili osnovno obrazovanje, odnosno osobe starije od 18 godina koje su završile obrazovanje u redovnom ili vanrednom školovanju, a s ciljem usavršavanja, specijalizacije i dopunjavanja znanja, vještina i sposobnosti.
Nepostojanje zakonskog okvira za obrazovanje odraslih otežava dokvalifikaciju i prekvalifikaciju postojećeg kadra u FBiH. Izradom kvalitetnih zakonskih propisa u ovoj oblasti, a uzimajući u obzir i izrade politika zapošljavanja, mogao bi se učiniti značajan korak u smanjenju stope nezaposlenosti. Zbog specifične situacije u kojoj se mladi, ali i ostali nalaze, u BiH se gotovo pa ni ne raspravlja o potrebi konstantnog obrazovanja tokom života, što je slučaj u politici Evropske unije, koja se promovira kroz koncept cjeloživotnog obrazovanja i učenja. Cjeloživotno učenje poznaje tri oblika obrazovanja i učenja, koja se međusobno nadopunjuju, a to su: formalno obrazovanje, neformalno obrazovanje i informalno učenje. Kako bi se ukazalo na bitnost cjeloživotnog obrazovanja, UNESCO je 1999. g. pokrenuo inicijativu Sedmica cjeloživotnog učenja, koja se svake godine organizira u periodu 24-30. septembra u mnogim zemljama.
U skladu s tendencijama pristupanja Evropskoj uniji, poštujući propise i preporuke koje se odnose na neformalno obrazovanje i informalno učenje kao i obrazovanje odraslih, a naročito Evropske smjernice za vrjednovanje neformalnog i informalnog učenja iz 2009. godine, nevladin sektor nudi širok spektar personaliziranih mogućnosti za učenje, koje su iznimno cijenjene u drugim okruženjima. Evropska unija ističe važnost obrazovanja odraslih, te kroz Program za nove vještine i radna mjesta potiče modernizaciju tržišta rada, te osnaživanje ljudi kroz razvoj njihovih vještina tokom cijeloga života s ciljem povećanog učešća radne snage te boljeg odnosa ponude i potražnje. Prema strategiji Evropa 2020 prvi cilj je da do 2020. godine 75 posto populacije u Evropskoj uniji u dobi između 20 i 64 godine bude zaposleno.
Zbog toga bi donošenje ovog zakona omogućilo vrjednovanje i priznavanje programa obrazovanja odraslih koje pružaju sva tri sektora građanskog društva, te bi poticalo da se rezultati ovog učenja učine vidljivim i da se njeguju, a time bi se olakšao prijenos takvih znanja i vještina i u druga okruženja.
Dodatne informacije o inicijativi za donošenje zakona o obrazovanju odraslih na području FBiH mogu se dobiti u Institutu za razvoj mladih KULT putem webstranice www.mladi.org, mejla rejan-igor.roic@kultbih.org, telefona 033 778 770 ili faksa 033 778 779.
Ostavi komentar